Tính đến hết quí 3 năm 2014, trên cả nước có hơn 174.000 người có trình độ đại học thất nghiệp, chiếm tỷ lệ 16.8% số người thất nghiệp cả nước [1]. Con số đang dần tăng lên nhanh chóng sau mỗi kì các cử nhân khoát áo thụng rời xa giảng đường. Vậy đâu là nguyên nhân của vấn đề đó?


Sinh viên thiếu định hướng nghề nghiệp

Khi ngồi trên ghế nhà trường phổ thông, hầu hết học sinh của chúng ta điều không được quan tâm hướng nghiệp một các bài bản. Chương trình học còn nhiều bất cập và các cấp học chưa phân hóa được học sinh. Khiến các em dần dần đi theo con đường “học thầy trả thầy” để có được tấm bằng tốt nghiệp. Và điều kiện để các em chọn trường vẫn là điểm chuẩn của năm rồi của trường mà em muốn thi vào. Chúng ta vẫn có các chương trình hướng nghiệp, tư vấn tuyển sinh song các chương trình đó chủ yếu vẫn là tư vấn xem khả năng của em có thể vào được trường nào hay nguyện vọng 2 của em vào được những đâu.

Sinh viên Việt Nam chưa “học” thật sự

Sinh viên Việt Nam đang thật sự đang “đứng núi này, trong núi nọ” vì cứ mãi than vãn về “hệ thống giáo dục” không cho các bạn được trải nghiệm, không cho các bạn thực hành. Nhưng các hoạt động ngoại khóa có thì không tham gia, bảo là “cực”, “nắng”…….. Các tiết sinh hoạt chuyên đề, sinh hoạt học thuật thì bảo là “nhức đầu”,”chổ đó cho tụi mọt sách đi”…..Rèn luyện kỹ năng thì các bạn bảo là “tốn kém, mất thời gian”….bla..bla… Ở đâu có cái chuyện không tham gia mà đòi trải nghiệm vậy các bạn sinh viên Việt Nam? Các bạn phải dám lao ra ngoài để làm thì các bạn mới có được những kinh nghiệm cho mình được chứ. Nhà nghiên cứu triết học Bùi Văn Nam Sơn từng nói rằng “Một gam kinh nghiệm hơn một tấn lí thuyết.”  Thật sự chúng ta cần phải có những kinh nghiệm sống, kinh nghiệm thực tế để có thể làm được những việc lớn hơn. Việc nhỏ làm được thì việc lớn mới được làm là thế.

Làm tốt từng việc nhỏ cũng là học, học từ người xung quanh cũng là học, học trên internet cũng là học. Nhưng áp dụng một cách có hiệu quả kiến thức vào thực tế mới là Thực Học. Học là một quá trình dài và khó nhưng áp dụng nó vào việc làm, vào thực tế là một quá trình dài và khổ. Nhưng chính việc áp dụng vào thực tiễn sẽ giúp chúng ta có thêm nhưng kinh nghiệm và có thể sáng tạo ra nhiều các làm mới, nhiều kiến thức mới. “Học-Làm-Nghiệm-Ngộ-Dụng” là mô hình Thực Học theo tôi là khái quát nhất.

Nhưng học rồi, làm nhiều rồi mà không có việc làm thì sao?

Trên thế giới có một qui luật gọi là Qui Luật Gieo Hạt Giống. Qui luật đó phát biểu là “Khi bạn gieo một hạt giống và kiên nhân chăm sóc thì họa may mới có được kết quả.” Không phải những gì chúng ta làm điều chắc chắn có được kết quả như ý, đó mới là cuộc sống. Việc học cũng thế, khi chúng ta thật sự học và trải nghiệm thì sau những khó khăn và khi chiến thắng những khó khăn thì không có gì là đảm bảo chúng ta có được một việc làm cả. Nhưng khi gặp một trở ngại như không có việc làm chẳng hạn. Bạn cần xem lại chính bản thân mình xem. Bạn đã gieo và chăm sóc hạt giống của mình tốt chưa? Nếu bạn trả lời là Chưa thì xin bạn hãy thay đổi phương pháp, học hỏi các bậc thầy để gieo và chăm sóc hạt giống của mình. Hãy nhớ! Bây giờ hoặc không bao giờ! Còn nếu bạn trả lời là Có thì bạn hãy nắm chắc và sử dụng 2 chiếc chìa khóa sau đây.

Chiếc chìa khóa thứ nhất: Tinh Thần Khởi Nghiệp

– Chắc các bạn biết đến thương hiệu Cà Phê Trung Nguyên hay hệ thống Urban Station?
– Chắc bạn cũng biết đến Nguyễn Hà Đông hay Bùi Thị Phương?
– VinGroup và Masan Group bắt đầu từ hai bàn tay trắng?

Và còn rất nhiều người Việt tay trắng làm nên cơ đồ. Điều đó là một minh chứng hùng hồn về Người Việt Có Khả Năng Khởi Nghiệp. Có thể nói đất nước chúng ta “Trọng Trí” chứ không “Trọng Thương” nhưng tư duy đó đã và đang biến mất trong xã hội hiện nay. Các bạn sẽ sinh viên nếu ra trường không có việc làm thì hãy khởi nghiệp. Còn nếu không có thể là trong nước thì hãy ra nước ngoài. Cái quan trọng là bạn dám làm với tất cả nhiệ huyết của mình để có thể bắt đầu từ những việc nhỏ nhất. Các bạn trẻ ngày nay và cả tôi chắc không lạ gì với Kênh 14, Kênh 14 là một ý tưởng khi tham gia Khởi Nghiệp với Kawaii. Nhưng sau này nó trở thành một thương hiệu lớn, có quyền lực rất lớn trong làng thông tin giải trí hiện nay. Hay Haivl.com trị giá 33 tỷ cũng chỉ bắt đầu từ anh chàng sinh viên FPT mà thôi. Tạm gác bỏ những góc tối sau những sản phẩm đó, tôi muốn nói rằng “Các bạn phải dám làm từ những cái nhỏ nhất, từ những ý tưởng điên rồ nhất một cách tốt nhất, chắc chắn bạn sẽ có được kết quả cho mình.”

Trong “máu” của tất cả chúng ta điều có “tinh thần khởi nghiệp”. Dù bạn ở đâu, là sinh viên thất nghiệp hay là nhân viên của một tập đoàn thì bạn hãy nổ lực nghiên cứu, nổ lực tìm tòi để tạo ra những sản phẩm mới, đón đầu xu thế. Khởi nghiệp không phải là một anh chàng Mark Zuckerberg ngồi “tu” ở phòng kí túc xá mà đó là sự nhìn xa trông rộng về tương lai và dám thực hiện ước mơ của mình. Hãy nhớ lấy quy luật gieo hạt giống và dấn thân.

Nhưng khi khởi nghiệp, gặp rất nhiều vấn đề, khó khăn thì làm sao?

Chiếc chìa khóa số 2: Tư Duy Giải Pháp

Nếu được gọi thì tôi gọi Tinh Thần Khởi Nghiệp là bước đi đầu tiên để mang lại cho người trẻ như tôi và các bạn một cuộc sống có ý nghĩa. Nhưng khi dấn thân vào những đam mê, những dự án kinh doanh thì chúng ta gặp phải rất nhiều khó khăn, thử thách. Khó lắm, làm sao để vượt qua?

Trong mỗi chúng ta đều có một tư duy tôi gọi là tư duy giải pháp. Cái đáng nói là tư duy của chúng ta chưa bị pha tạp bởi tư duy logic hay gì gì khác… Nhìn thực trạng giao thông chúng ta sẽ thấy, đường rất tắc nhưng có rất nhiều người leo lên lề để chạy. Hay trong thời kháng chiến chống Mỹ, quân dân ta đã mưu trí để tìm ra cách đánh địch một cách hiệu quả và giành chiến thắng. Bất kì khó khăn chúng ta điều có giải pháp, những giải pháp tình thế có, khôn ngoan có. Nhưng để đạt được hiệu quả chúng ta phải cần đến những kỹ năng như sáng tạo,phương pháp ra quyết định hiệu quả….. Có được thế chúng ta phải thật sự Thực Học.

Tạm kết

Là người Việt Nam ai cũng tự hào về dòng máu mình đang mang. Là trung tâm của thế giới, giàu tài nguyên thiên nhiên nhưng nay chúng ta đang ở đâu? Chúng ta đang hơn các nước Châu Phi và 2 anh bạn láng giềng của mình. Nhìn Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Hồng Kông….. chúng ta khác gì họ sao họ lại hơn chúng ta nhiều đến thế? Cùng là quốc gia theo Đạo Nho, ăn đũa, da vàng, mũi tẹt sao mà họ đi xa chúng ta quá xa đến thế?


Trách nhiệm mang đất nước Việt Nam đi lên là của chính người trẻ chúng ta. Đừng trông chờ vào một sự thay đổi viễn vông, chúng ta hãy bắt đầu từ sự thay đổi từ trong chính con người mình. Hãy đánh thức những giá trị tiềm ẩn bên trong chính bản thân và nắm chắc lấy 2 chiếc chìa khóa mà ta đang nắm. Hãy Thực Học và Thực Nghiệp để tương lai của chúng ta không phải là ngày hôm nay.


Lê Trường An(Triết học đường phố)

 
Top