Bằng cấp chỉ xác nhận kiến thức chứ
chưa chắc đã thay thế cho những kỹ năng hay phẩm chất cần thiết cho công
việc.
Nội dung nổi bật:
- Kiến thức là quan trọng
nhưng: Phải xem kiến thức là nền tảng để
từ đó xây dựng cho mình những kỹ năng. Bằng cấp chỉ xác nhận kiến thức chứ chưa
chắc đã thay thế cho những kỹ năng hay phẩm chất cần thiết cho công việc.
- Ứng viên lý tưởng nhất
là: Người biết tư duy tổng thể, có nền
tảng giáo dục nhân văn và có những kỹ năng sâu sắc.
- Khi viết hồ sơ xin việc: Hãy nói rõ tôi đạt được điều này, liên quan điều kia,
nhờ biết điều nọ. Tức là sắp xếp cho người ta thấy sự liên quan giữa những
thông tin bạn cung cấp. Hãy nhận thức cách tạo ra giá trị thông qua những
việc mình đã làm.
Cách đây hai tháng, cây bút nổi
tiếng của tờ New York Times là Thomas Friedman có bài viết “Google tuyển dụng như thế nào?” đã tạo
ra một làn sóng bàn tán về nhu cầu nhân lực đang thay đổi sẽ tác động như thế
nào lên việc đào tạo ở các trường đại học.
Lúc đó đại diện của Google là Laszlo
Bock, phó chủ tịch phụ trách nhân sự cho rằng Google không coi trọng bằng cấp
hay điểm tốt nghiệp.
Nay Thomas Friedman, cũng là tác giả
của các cuốn sách nổi tiếng như “Thế giới phẳng”, “Chiếc Lexus và cây ô-liu”
lại vừa mới tung ra phần hai bài viết này.
Cơ sở của việc Friedman quay trở lại
gặp Bock là vì Google, nơi mỗi tuần tuyển dụng chừng 100 nhân viên mới, có thể
xem là đại diện cho giới doanh nghiệp không quan tâm về kiến thức của người
được tuyển dụng cũng như danh tiếng của ngôi trường mà họ từng tốt nghiệp. Quan
điểm của Google cũng như quan điểm của nhiều doanh nghiệp khác là bạn sẽ tạo ra
giá trị gì với kiến thức bạn học được. Vậy lời khuyên cụ thể mà Bock dành cho
những sinh viên mới ra trường, đang chật vật xin việc làm là gì?
Điều đầu tiên khi còn ngồi ở ghế nhà
trường, kiến thức là quan trọng nhưng phải xem kiến thức là nền tảng để từ đó
xây dựng cho mình những kỹ năng – bằng cấp chỉ xác nhận kiến thức chứ chưa chắc
đã thay thế cho những kỹ năng hay phẩm chất cần thiết cho công việc.
Những phẩm chất đó là gì? Bock cho
rằng đầu tiên là sự kiên định. Lật qua chồng hồ sơ của chừng 100
người mà Google tuyển dụng tuần đó, Bock giải thích: “Tôi đến trường nói chuyện
với một sinh viên đang học ngành tin học và toán nhưng muốn chuyển sang ngành
kinh tế vì tin học khó quá. Tôi nói với sinh viên này chẳng thà làm sinh viên
tin học điểm B còn hơn làm sinh viên môn văn điểm A+ bởi vì điều đó chứng tỏ tư
duy của bạn có sự nghiêm túc, kiên định với một môn khó nuốt. Người sinh viên
này sẽ được nhận vào thực tập với chúng tôi trong mùa hè này”.
Điều đầu tiên Google muốn tìm kiếm ở
người tuyển dụng là khả năng nhận thức, khả năng học điều mới và giải quyết vấn
đề. Những khả năng này không nhất thiết
đến từ một bằng tin học. “Tôi học thống kê ở trường kinh doanh và nó làm chuyển
biến nghề nghiệp của tôi,” Bock nói. “Được huấn luyện cách phân tích giúp cho
bạn những kỹ năng giúp bạn nổi bật lên so với nhiều người khác trên thị trường
lao động”.
Rất nhiều công việc ngày nay đòi hỏi
bạn phải giỏi nghề là một, sau đó là phải biết thích ứng nhanh chóng với những
nhóm kỹ năng cơ bản sao cho hôm nay bạn làm ở trung tâm phục vụ khách hàng
nhưng ngày mai vẫn có thể đọc hiểu một bản kết quả quét MRI.
Thế còn sự sáng tạo?
Bản chất con người đã có tính sáng
tạo nhưng lại không tự nhiên mà có tư duy lô-gích, có lý lẽ; đây là kỹ năng cần
phải học. Vì thế Bock cho rằng nếu bạn có cả hai thì càng có nhiều chọn lựa
nhưng theo ông ngày càng ít có người vừa có khả năng tư duy lớp lang lại có óc
sáng tạo.
Vậy lối giáo dục nhân văn có còn
quan trọng không? Cực kỳ quan trọng, đặc biệt khi bạn kết hợp chúng với các môn
khác. Ví dụ cách đây 10 năm kinh tế học hành vi ít khi được nhắc đến, rồi sau
đó mọi người áp dụng khoa học xã hội vào kinh tế học và thế là nảy sinh một
lãnh vực hoàn toàn mới. Lý tưởng nhất là người biết tư duy tổng thể, có
nền tảng giáo dục nhân văn và có những kỹ năng sâu sắc.
Với những câu hỏi cụ thể như cách
viết một bản lý lịch tốt, Bock cho rằng công thức là nói rõ tôi đạt được
điều này, liên quan điều kia, nhờ biết điều nọ. Tức là sắp xếp cho người ta
thấy sự liên quan giữa những thông tin bạn cung cấp. Ví dụ thay vì viết
“Tôi từng viết báo cho tờ New York Times” thì nên viết “Được in 50 bài
trong ba năm qua so với mức bình quân 6 bài của hầu hết mọi người khác nhờ có
kiến thức sâu về những lãnh vực sau…”
Hay với câu, ông có lời khuyên gì
cho những người đi phỏng vấn xin việc, Bock khuyên nên theo trình tự: Đây là
những phẩm chất tôi sẽ chứng minh là minh có; đây là câu chuyện chứng minh điều
đó và đây là lý do vì sao câu chuyện đó chứng minh được phẩm chất đó”.
Bock cho rằng nhiều người khi đi
phỏng vấn không nói rõ cái quá trình tư duy đằng sau những việc họ làm được hay
mặc dù có câu chuyện rất hấp dẫn để kể, cũng quên nói rõ cái quá trình tư duy
đằng sau câu chuyện đó. Ý ông muốn nói đến sự nhận thức cách tạo ra giá
trị thông qua những việc đã làm – đó mới quan trọng chứ không phải bản thân
việc đã làm.
Xem thêm: >> Google tuyển dụng như thế nào? (1)
Thời báo Kinh tế Sài Gòn